ujjain camp- kalavart nyas

उज्जैन च्या मानव संकेत आणि कलावर्त न्यास या दोन संस्था राष्ट्रीय कॅम्प चे आयोजन करत असत.तसेच कॅम्प अगोदर ते एक राष्ट्रीय पातळीवर स्पर्धा घेत असे. त्या स्पर्धेचे N S Bendre Gold Medel आणि कॅश अवॉर्ड मला मिळाला होता. तो अवॉर्ड घेण्यासाठी आणि कॅम्प ला मी जाणार होतो. त्या वेळी आम्ही किमान १३ विध्यार्थी असेल तर रेल्वे भाड्यात काही सूट मिळायची ,,,त्या विद्यार्थ्या सह एक शिक्षक आवश्यक होता. 
आम्ही काही रोहित , संजय , माणिक ,नितीन , शिल्पा ,स्वरूपा ,सुमेध ,पंकज ,मयुरा आणि मी असे दहा जण कॅम्प ला जाण्यासाठी तयार होतो.
आम्ही आमच्या शिक्षकांना विनंती केली होती पण काही ना काही कारणाने ते येऊ शकत नव्हते ,,,,चव्हाण सर ,,,मानव संकेत च्या कॅम्प ला जाणार असल्याने आमच्या सोबत येऊ शकत नव्हते.
कुठलेच शिक्षक यायला तयार नव्हते ,,,मात्र कॅम्पला तर जायचं होत .
काय करावं सुचेना.
टिळक रोड चे शिक्षक येऊ शकत नाही मग आता काय करायचं ,,,,
माणिक, संजय, नितीन यांनी ATD वर्गाला शिकवणारे श्री पुंड सर याना हि बाब सांगितली आणि विनंती केली कि तुम्ही आमच्यासोबत या.
सर टिळक रोड ला येऊन प्राचार्यांना भेटले व मी या मुलासह कॅम्प ला जाणार सांगितले.
आम्हाला आमच्या त्या प्रवासासाठी सोबतीला अभिनव चे शिक्षक येणार हे पक्का झाल्याने आनंद झाला.
माझा सर चा काही खास परिचय नव्हता ,,,,या कॅम्पमध्ये आमची सर सोबत चांगली ओळख झाली.
सर टिळक रोड ला नसून हि ते आणि आम्ही चांगलेच मिसळलो होतो असं वाटलेच नाही कि ते आम्हाला शिकवायला नाही .
कॅम्प मध्ये हि आम्ही खूप मज्जा केली ,,,तेथे ४ दिवस केलेल्या चित्रातून बक्षीस काढणार होते ,,,,,, ते २००० रुपये चा प्रथम पुरस्कार मला मिळाला होता .
त्यामुळे माझा आनंद द्विगुणित झाला होता .
संध्याकाळी जेवण आटोपल्यावर मी सर्वाना म्हसाला पान ची पार्टी दिली होती.
आमच्या सोबत पुंड सर यांनी हि कॅम्प चा आनंद घेतला होता ,,,,त्यांनी आमच्यातीलच एक आहे असे ते आमच्यासह वागले होते .
कॅम्प मध्ये बरेच मित्र जुळले होते . त्यातील काही आजही कनेक्ट आहेत .
धन्यवाद पुंड सर .
नंतर परती चा प्रवास झाला,,,आम्ही सर्व पुणे ला परतलो....

Hemant sir,,,,,,,Surekha aani Mohan,Awale

Surekhatai aani Mohan,Awale

यांना भेटायचा योग आला तो हेमंत सर मुळे ,,,,
त्यांनी पेपर कोलाज चे चित्र विकत घेतले ,,,त्या चित्राचे पेमेंट ऑगस्ट महिन्यात मिळाले होत ,,मात्र चित्र कोठे द्यायचे ते ठरले नव्हते.
एके दिवशी त्यांची बहीण सुरेखा यांच्याकडे चित्र द्यायचे सांगितलं ,,,, नंतर हे चित्र कॅनडा ला जाऊन टोरांटो च्या भारतीय घराच्या भिंतीचे सौन्दर्य वाढवेल.

मी तसा मुबईला त्या चित्रांच्या फ्रेम साठी ऑगस्ट महिन्यात गेलो होतो ,,,,आता चित्र द्यायसाठी .
आम्ही खूप गप्पा मारल्या माझा मित्र चंद्रशेखर मुळे ते सर्व मनमोकळे होऊन बोलले . सुनील पडवळ त्यांच्या खूप जवळचा कलावंत .
राजन सर आणि त्यांच्या पत्नी यांच्यासह बोलताना मज्जा आली .
नंतर हेमंत सर यांनी सांगितले राजन सर गिटार छान वाजवतात.
मोहन सर आजारी असल्याने जास्त बोलले नाहीत ,,,,ते एक अष्टपैलू नेतृत्व आहेत हे कळले.

चहा नास्ता झाला,
निरोप घेताना आपोआपच आमचे हात दर्शनासाठी पाउलाकडे वळले .
आणि आम्ही निरोप घेतला Thanks Hemant sir ji.

sunil bambal collage

महान भारतीय चित्रकार रझा साहेब

रझा साहेब आपल्यातून गेले ,,,पण अनेकांच्या आठवणीत कायम आहे आणि राहतील . चित्र रूपाने तेर शेकडो आर्ट लव्हर आणि आर्ट कलेक्टर, तसेच म्युझियम मध्ये ते चिरकाळ अमर राहतील.
मी अभिनव ला असताना ,,पुण्यातील सुदर्शन आर्ट गॅलरी ने शिशिर नावाने एक सामूहीक प्रदर्शन भरविले होते .
या प्रदर्शन चा एक भाग मी ही होतो ,,,प्रत्येकी एक चित्र या प्रदर्शनात होत . या प्रदर्शनाचे उदघाटन हे रझा साहेबाच्या हस्ते झालं होत ,,,त्यावेळी ते सर्व कलाकारांचे चित्र बघून बालगंधर्व ला त्यांचा प्रोग्राम होता तेथे गेले होते ,,,,त्या सुदर्शन मध्ये या अवलिया ला भेटण्याचा योग आला होता ,,,
 रझा साहेबाना भावपूर्ण श्रद्धांजली ..  

आकाशवाणी ०९/०६/२०१६

मी डीप.ए.एड. साठी Sir J J school of Art ला जायचं ठरवलं होत. अभिनव ला ५००० रु फी भरून डीप.ए.एड.केल्यापेक्षा Sir J J माझ्यासाठी उत्तम पर्याय होता.

फक्त प्रश्न होता तो तेथे राहण्याचा ,,,,
मुंबई मध्ये राहण्यासाठी खर्च तर लागतोच पण जीवाची मुंबई करूनच तुम्हाला तुमच्या प्रवासाला निघावं लागत ,,,मग ते ऑफिस असो वा कॉलेज. 
योगायोगाने माझ्या शेजारी राहणाऱ्या काका जवळ मी विषय काढला,तेव्हा ते मला पंडित दादा जवळ घेऊन गेले ,,माझी राहण्याची अडचण सांगितली. माझं सर्व ऐकून ते म्हणाले काही हरकत नाही. नाना कडे जा आणि मी पाठविले म्हणून सांग. तुझी मुंबईत राहण्याची व्यवस्था होऊन जाईल .
नाना भाऊ नी मला ताई च्या आकाशवाणी आमदार निवास चे एक पत्र दिले. आणि माझी मुंबई मध्ये राहण्याची सोय झाली होती .
यात च जी डी आर्ट चा निकाल हि आला होता ,,,,Sir J J ला जाण्यासाठी चा मार्ग मोकळा झाला होता.
मुंबईत शिकण्याची अन राहण्याची सोय झाली होती.
मी खुश होतो,,,मात्र ४ वर्ष ज्या पुण्यातील मित्र मैत्रिणी होत्या ते सर्व अभिनव ला डीप.ए.एड.करणार होते, त्यांच्यापासून मी दूर गेलो ते कायमचाच,,,पुणे सुटले ते सुटलेच.
पुण्यात असताना आमचा बोन्दार्डे वाडा ,,अभिनव कॉलेज ,,,आणि मामीची मेस ,,,हेच खर विश्व होत माझ.
अभिनव मध्ये शिकायला मिळाले ते तोरवणे सर यांच्या सल्ल्याने.
हृषीकेश चिंचोरे , संजय खोचरे , सोमनाथ बोठे , गणेश तांबे , नवनाथ क्षीरसागर सारखे रूम पार्टनर मिळाले,संजय टिक्कल कडून ही खूप शिकायला मिळाले,,टिक्कल आणि खोचरे च माझे अप्रत्यक्षपणे गुरू होते. कॉलेज पेक्षा त्यांच्या कडूनच मी खूप काही शिकलो ,तसे सर्वांकडून मी काही न काही शिकलो. अनेक मित्र मिळाले.
अभिनव सोडून आकाशवाणी गाठली मी आणि परत मित्र जोडण्याचा प्रवास सुरु झाला ,,,अजून ही सुरूच आहे.
आता मात्र ठिकाण बदलले या प्रत्यक्ष ठिकाणांची जागा फेसबुक ने घेतली.
यशवंत ,,,,अभिनव ,,सर जे जी ,,,सारखेच माझ्यासाठी  'आकाशवाणी' होत.आकाशवाणीत अनेक मित्र बनले.काही व्यक्ती कायम मनाच्या कोपऱ्यात घर करून गेल्या. आकाशवाणी आमदार निवास मध्ये राहताना जे मंतरलेले दिवस काढले त्यातील किस्से आणि अनुभव लिहताना आनंद होईल. …

सुनिल बांबल ०९/०६/२०१६आकाशवाणी

कॉलेज च्या आठवणी ०१/०६/२०१६ सुनिल बांबल

रक्तदान हे सर्वश्रेष्ठ दान आहे अस आपण सर्वच म्हणतो. मी आतापर्यंत बऱ्याच वेळा रक्तदान केले आहे,रक्तदान केल्यानंतर एक वेगळेच समाधान मिळते. खरतर रक्तदान या सारख कुठलेच दान नाही ,,,,पण आपण रक्तदान कुणाला करतोय ते म्हह्त्वाचे. मला वाटते आपण रक्तदान करताना गरजू रुग्णालाच करावे. रक्तपेढी ला रक्तदान करते वेळी पेक्षा हजार पट आनंद मिळतो तो गरजू रुग्णाला रक्त देताना.
यशवंत ला असताना हेगडेवार रुग्णालय च्या रक्तपेढी ने रक्तदान शिबीर आयोजित केल होत मी हि रक्तदान करण्यास गेलो ,,,त्यांनी रक्तगट तपासणी केली सोबत च इतर हि तपासण्या केल्या,,,वजन ,हिमोग्लोबिन वैगेरे वैगेरे.
नंतर ते म्हणाले तुम्ही रक्तदान करू नका ,,,
ते म्हणाले ,,,,तुमच्या शरीरात १ % रक्त कमी आहे,,,
हिमोग्लोबिन चे प्रमाण कमी आहे….
हे ऐकून मला थोड हसायला आल त्या वेळी… न राहवून मी म्हणालो,,माझ्या शरीराकडे बघून तर नका म्हणू अस .
ते म्हणाले तस काही नसत ,,,प्रमाण कमी जास्त कुणाच्या हि शरीराचे असू शकते…
मग माझ रक्त वाढायला काय करू ,,,किमान पुढच्या वेळी तरी मी रक्तदान करू शकेल ,,,त्यांनी काळ्या काळ्या गोळ्या दिल्या.
सोबत एक सल्ला …. . रोज मुठभर कच्चे शेंगदाणे आणि गुळाचा खडा खा.
रक्त वाढेल .मी त्या वेळी रक्तदान इच्छा असूनही नाही करू शकलो .
त्यानंतर मात्र मी आज पर्यंत सहा वेळा रक्तदान केलय.५ वेळा रक्तदान शिबिरात तर एका वेळा गरजू रुग्णास.

अभिनव ला इंटर ला असताना दिवाळी नंतर २८ दिवस कॉलेज ला गेलो नव्हतो मी ,,,कदाचित त्यावेळी माझ कॉलेज संपल्यात जमा झाल होत.अभिनव ला इंटर ला असताना दिवाळी नंतर २८ दिवस कॉलेज ला गेलो नव्हतो मी ,,,कदाचित त्यावेळी माझ कॉलेज संपल्यात जमा झाल होत.
strict Bed Rest चे प्रमाणपत्र ने वाचवल ,,,हा सविस्तर किस्सा कधीतरी .
२८ दिवसानंतर पहिलाच कॉलेज चा दिवस ,,,,त्यात शिक्षक माझ्यावर रागावलेले.
अमोल सांभार नावाचा मित्र आला त्याने वर्गात सांगितल ,,,कुणी O + रक्तगट असेल तर रुबी हॉस्पिटल ला नगर चा रुग्ण आहे . अपघात चा रुग्ण आहे मोठ्या प्रमाणात रक्त लग्न आहे कुणी इच्छुक असेल तर सांगा,,, मी शिल्पा मडम कडे लेखी अर्ज करून रक्तदान करायला गेलो ,,,तेथे रक्त तपासले व नंतर रक्त घेतले . तो रूग्ण नंतर वाचला कि नाही माहित नाही … दुसऱ्या दिवशी मात्र माझ्यावर तावरे सर नि फियरींग केली.
पण मला त्या रुग्णा ला रक्त दिल्याच समाधान होत .

कॉलेज च्या आठवणी / सुनिल बांबल ३०/०५/२०१६

अडव्हांस चे पेपर चालू होते ,,,,प्रिंट चा पहिला दिवस होता तो . 
मी ,सिद्धार्थ ,प्रणव आणि ऋषी ,,,,,आम्ही चहा नाश्त्याला बाहेर आलो. वर्तमानपत्र बघत असताना ,,,करम सिनेमा ,,,inox ला लागला होता ,,,,आणि मोर्निग चे ५० रुपयेच तिकीट होते ,,,लगेच सर्वांनी प्लान केला आणि काय ,,,,सकाळी ९ ते १२ करम. 
दुसर्या दिवशी कानडे सर झाले न आमच्यावर गरम. 
त्यांना कळले कि आम्ही काल कुठेतरी गेलो होतो ,,,,आम्ही कशीतरी २ दिवसात प्रिंट करून सबमिट केली . 
कांनडे सर मला रागावले ,,,त्यावेळी मी सहज म्हणून गेलो होतो .
कोण विकत घेत हो सर प्रिंट ला ?
जाउद्या ना ,
सर म्हणाले ,,,"अरे किमान प्रिंट च्या मास्तर समोर तरी नको म्हणू ".
नकळत माझ्या शब्दांनी त्याचं मन दुखावलं असाव .
दुखावलं असेलच तर खरच सॉरी सर,,,माझा तसा हेतू नव्हता.
कानडे सर सर्वांचे आवडते होते ,,,कधी कुणाला हि दुखावत नसत ,,,,,,नेहमी हसत बोलत
माझी बरेच वर्ष झाली भेट नाही … पण कॉलेज चे दिवस आठवले तर कानडे सर हमखास आठवतात च . .

टी टी एम एम ३०/०५/२०१६

टी टी एम एम ,,,,ची अन माझी ओळख झाली . हे मला खूप आवडला. 
मी पुण्यात जी डी आर्ट ला गेलो ,,आणि हळूहळू नवनवीन मित्र होऊ लागले .मग सोमनाथ अयुब ऋषी हे मित्र झालेच होते ,,,या मैत्रीला गावाची किनार होती . कारण हे सर्व गावाकडून आलेले होते ,,,९ वाजता च्या दरम्यान चहा नाश्ताच्या बेत असायचा . वर्गात सर्व काम करताना मज्जा यायची ,,,,आमचा वर्ग हि जवळपास ६० ते ६२ मुलामुलीचा होता . 
जवळपास आता सर्वजण एकमेकाशी मिसळत ,,,एकदा असच मी ,सिद्धार्थ ,प्रणव अमृता आणि मरियम असे ५ -६ आम्ही विश्वा मध्ये चहा नाश्त्याला गेलो.
कुणी उत्तपा ,डोसा तर कुणी कोल्ड कॉफी सांगितली ,,,मी खिश्याचा विचार करत चहा सांगितला . त्या हॉटेलचे रेंट आम्ही रोज चहा घ्यायचो त्यापेक्ष्या ही जास्त होते. आणि मनात भीती हि होती कि हे बिल सर्व आपल्याला द्यावे लागले तर.
मी औरंगाबाद ला शिकताना किवा गावाकडे हि ,,,एकाद्याला बकरा करत असे ,,,,म्हणजेच पूर्ण बिल भरावे लागत असे.
सर्वांचा चहा नाश्ता झाल्यावर सर्वांनी आपापल्या खिशातून पैसे काढले ,,,,बिलाचे.
तेव्हा खर्या अर्थाने टी टी एम एम कळले ,,,,तू तेरा ,,मै मेरा . ,,,,,मग काय आज ,,,,,टी टी एम एम,,,, चा जमाना आहे ना.

कॉलेज च्या आठवणी ,,२९/०५/२०१६

कॉलेज च्या आठवणी(भाग १/१)

अभिनव कला महाविद्यालय मध्ये शिकत असताना तेच ते व्यक्ती मॉडल असायचे ,,,बऱ्याच वेळा खप कंटाळा यायचा . आम्ही वेगळ मॉडल आणायचं ठरवलं ,,पार्किंग मध्ये एक म्हातारा मनुष्य पैसे मागत होता . आम्ही त्याला म्हंटले ५ तास बसायचे फक्त ,,६० रुपये देऊ . ५ दिवस यावे लागेल . तो म्हणाला .
मी मनात चित्र तयार केल होत ,,,मला त्याचा जसा चा तसा अवतार पेंट करायचा होता ,,,तसा मी केला . मुलांनी काका इकडे बघा तिकडे बघू नका ,,,यात तो जाम कंटाळला . अजून ५ दिवस बाकीच्या साठी बसा म्हंटले तर म्हणाला ,,,,पोराहो मी नाही येत तुम्ही देत त्यापेक्षा मी भिक मागून कमवितो. खरय राव .
कला महाविद्यालये आजही मॉडल ला खूप कमी पैसे देत . मॉडल म्हणून काहीच्या पिढ्या खर्ची झाल्या ,,,मोबदल्यात मात्र तुरळक वाढ झाली असेल ,,,,,असो .

कॉलेज च्या आठवणी (भाग १/२) / सुनिल बांबल ,,२९/०५/२०१६

अभिनव ला तेच ते व्यक्ती मॉडल असायचे ,,,बऱ्याच वेळा खप कंटाळा यायचा .बहुतेक सर्व कॉलेज ला हाच प्रोब्लेम असतो. अभिनव चे एक मॉडल विसरणे खूप अवघड आहे , शिक्षक कायमस्वरूपी नव्हते मात्र हे काका कायम होते ,,,कदाचित आता हि असेल . ,
मी खूप दिवस तर त्यांना साधू महाराज समजायचो ,,,कायम भगवी वस्त्र परिधान केलेली असायची ,,भली मोठी दाढी वाढलेली तसेच केसाच्या बटाही वाढलेल्या ,,,जणू काही नाशिकच्या कुंभ मेळ्यातील साधू च . .
नंतर कळले ते साध्य पुरुष नसून त्यांचा कायम स्वरूपी पोशाख च तो . आणि नंतर कळते ते पुण्यातील जवळपास सर्वच कॉलेज ला जात.

एलिमेंटरी पासून ते डिप्लोमा संपेपर्यंत त्यांचेच जास्त चित्र केली आम्ही .
डिप्लोमाच्या वर्षी तर ५ ते ६ मी या साधू चेच चित्र केली होती ,,,,कधी पाठीमागचा भाग बदलायचा , कधी नुसते रंग ओतायचे. .
या मॉडल चे काही डिप्लोमाच्या वर्षी चे वर्ग काम. एकाच व्यक्तीला रंगवताना ते हि नेहमीच खरच कंटाळा येतो ,,,,पण मज्जा यायची .

कॉलेज च्या आठवणी (भाग १/३) / सुनिल बांबल ,,२९/०५/२०१६

मला व्यक्तीचित्राची तशी काही खास आवड नव्हती ,,,मी जेव्हा संजय खोचरे आणि सोमनाथ च्या रूमवर राहायला आलो आणि हळूहळू मला त्यात रस वाढू लागला, पहिल्या दोन्ही वर्षी मी तैल रंग या माध्यमात चित्र रंगवायचो. रंग खूप महाग पडायचे म्हणून मी ठरवलं कि अडव्हांस पासून जलरंगात च व्यक्तिचित्रण करायचे . मनासी पक्क केल होत.
आम्ही रूमवर आलेल्यांना मॉडल बसवाय चो ,,,आणि कॉलेज हि काम व्हायचं.
आम्ही राहायचो ते ठिकाण म्हणजे बोन्दार्डे वाडा …या वाड्या च वैशिष्ट म्हणजे चार मधील ३ रूम मध्ये अभिनव ची मुल राहायची ,,,रात्री १ ते २ वाजे पर्यंत रोज कधी व्यक्तिचित्रण तर कधी गप्पा टप्पा चालायच्या. मग सकाळी उशिरा उठायचे.
सर्वाना सकाळी ७:३० चे कॉलेज असायचे ,,,४ रूम मिळून बाथरूम -टोयलेत एकच.
मग कॉलेज ला कधी वेळेवर जाऊच शकलो नाही. तावरे सर कायम रागवायचे त्यांनी डायरी केली होती उशिरा येणार्याची … दुर्दैव आमच च .
कायम नाव असायचं आमच ,,,,

उशिरा आल कि मग व्यक्तिचित्रण च्या दिवसी हवी ती जागा भेटत नसे ,,,त्यामुळे मात्र सर्व बाजूने व्यक्तिचित्रण करता आले .
परीक्षेला कुठे हि बसविले तरी मनात भीती राहिली नव्हती… अभिनवला मज्जा यायची. आता ते कॉलेज चे दिवस पुन्हा येणे नाही ,,,,आठवणीत रमताना मागे, वळून पाहताना ,,,,ते मंतरले ले दिवस आठवले की बर वाटते.

दृष्टीकोन ,,12/06/2016

चित्रकार हा चित्र करत असताना त्या चित्रात एकरूप होऊन त्यात त्याच्या भावना ओतत असतो ,,,मग त्या चित्रचा विषय असेल ,,,रंग असेल ,,,त्याचा पोत ,,,चित्रसंवाद असेल. तो त्याच काम मोठ्या तन्मयतेने करून जातो.
ज्या वेळी दर्शक ,रसिक चित्र बघतो ,,,त्या वेळी तो चित्रकाराच्या नव्हे तर स्वतः च्या दृष्टी ने बघतो… तो त्या चित्रात स्वतः च अस्तित्व शोधण्याचा प्रयत्न करत असतो. २०१० च्या लीला च्या प्रदर्शन मधून माझ एक चित्र दक्षिण आफ्रिका च्या अल्बर्ट डीणून ( Alburt Dinoon) नावाच्या व्यक्तीने चित्र विकत घेतले होत,,,मी जेव्हा त्याला विचारले कि तुम्हाला यात नेमके काय आवडले .
तेव्हा तो म्हणाला मला या चित्रातील रंगाची मांडणी आवडली, म्हणून मी अगोदर च्या दिवसी फोटो काढून घरी बायको ला दाखविला.
जेव्हा तिकडून होकार आला हे चित्र घेतले ,,,आमच्या दोघाच एकमत झाल. आणि हे घेतले.
त्यात नेमके काय आहे हे त्यांना माहित नव्हते ,,,ते चित्र घेतानाचा त्याचा दृशिकोन वेगळा होता .
नंतर त्या चित्राचा विषय समजून सांगितला ,,,ते एकूण त्यांना खूप आनंद झाला .
कारण त्यांनी नवरा-बायको दोघांनी एकमत होऊन ते चित्र घेतले आणि त्या चित्रात ,,,,हि लपलेले जोडपे होते .

उत्कृष्ठ चित्र घेतल्याचे समाधान त्यांच्या चेहऱ्यावर स्पष्ट दिसत होते .

काही वेळा असच एकमत न झाल्याने चित्र नापसंत झाले ,,,,आणि माझ्याकडेच राहिले .
प्रत्येकाचा दृष्टीकोन हा वेगळा आहे ,,,,त्यामुळेच भिन्न भिन्न चित्रनिर्मिती होते आणि रसिक ना त्या चा आनंद घेत येतो.

ए.टी.डी. धारक आणि परिस्थिती ?????

     मी बहुतेक वेळा बाहेर गावी फिरत असतो आणि ज्या गावी गेलो कि मग हमखास निसर्गचित्र अथवा गावातील ठिकाणे रंगवितो  हे करत असताना बर्याच वेळा आमच्या क्षेत्रातील मुल भेटतात ,,,सांगतात मी हे केल ते केल ,ए.टी.डी.केल . आणि आता काय करता तर दुसरेच उत्तर असतात. याला कारणही तसाच आहे ,,,ए.टी.डी.करून नोकर्याच नाही ,,,
ज्यांना मिळाल्या त्या एक तर नशिबाने नाहीतर लग्गा आणि पैश्याने. ,
ज्यांच्या कडे या दोन्ही गोष्टी नाहीत त्यांचे या शिक्षणाने हालच केले .

मी हि ए.टी.डी.धारक आहे ,
माझ्याकडे हि वरील गोष्टी नव्हत्या ,,,कदाचित तोरवणे सर नि जी डी आर्ट करायचा सल्ला नसता दिला तर माझे हि असाच झाल असत.
कारण ,मी पास झाल्यापासून खूपच कमी वेळा शासनाच्या जागा निघाल्या . २००२ कि २००४ दरम्यान जिल्हा परिषद च्या ४ जागा बुलडाणा  जिल्ह्या मध्ये काढल्या होत्या आणि त्या ४ जगासाठी ३०० पेक्षा हि अधिक अर्ज आले असतील , ४ जागा मधील २ महिला राखीव होत्या
रयत च्या निघाल्या होत्या त्या हि नाव ,गाव विचारून कळवू सांगायचे,,
मध्ये शासनाने अशकालीन जागा भरल्या होत्या त्यातही शाळा समित्यानीच शाळा करून कलाशिक्षकांना भरले ,,,ते अंश काळासाठीच .
आज हि ते भांडत आहेत ,
या अंश काळानंतर मात्र शासनाने कलाशिक्षक भरले नाहीत .

माझ्या गावाजवळ एकलारा नावाच गाव आहे ,,,या गावात ए.टी.डी.धारक ७ ते ८ सापडतील ,,,,त्यांना नोकर्या नाहीत असे अनेक गाव आहेत ,,,जेथे हा आकडा कमी जास्त प्रमाणात आहे. काहींनी पैसे भरले ,,,त्यांच्याच पैश्याच व्याज हि त्यांना पगार म्हणून मिळत नाही.
मी मागील महिन्यात जवाहर नवोदय विद्यालय, वाशीम. येथे  चित्रकला कार्यशाळा साठी गेलो होतो . दुपारी २ तास कार्यशाळा असायची.
उरलेला वेळ मग मी वाशीम शहरातील रस्ते , जुने घर रंगविण्यात वेळ घालायचो. असाच एक चित्र करत असताना एक मुलगा येउन थांबला. त्याला काहीतरी बोलायचं होत. थोडा वेळ थांबून तो म्हणाला सर मी हि ए.टी.डी., जी डी आर्ट आणि डीप .ए.एड  केल आहे. पण जॉब नाही.
मग काय करतो विचारले असता म्हणाला ,,,सर मेस चालवतो.
परिस्थिती खूप बेताची ,,,तरीही शिकलो . घरचे नाही म्हणायचे ,,,पण एकले नाही .
सुरवातीला पेपरला कुठ जाहिरात आहे का बघायचो ,,,, इंग्रजी शाळावाले तर २ नाही तर ३ हजारात खूप राबवून घेतात ,,,आता सर्व सोडले आणि खानावळ चालवतो मी आणि मित्र.
त्याला मी चित्र कलेत जगण्यासाठी अनेक मार्ग सांगितले ,,,पण तो पूर्ण हताश झालेला दिसला.
त्याला चित्रकलेची आवड असुनहि ,,चित्रकला नकोशी झाली होती.
अश्या खूप मुलाच्या स्टोरी आहेत .त्याचे कडे बघून मला कसतरी झाल ,,,पण काय करणार .

             पूर्वी जिल्ह्यातून एखादाच कला महाविद्यालय असायचे ,,,शिक्षक हि चांगले असायचे ,,,विद्यार्थी हि भरपूर असत. शिक्षक चांगले लक्ष देत त्यांच्या कडून करून घेत.
आता मात्र  गावो गावी झालेले चित्रकलेची कॉलेज नव्हे दुकान च ती .सुसज्ज इमारत , अनुभवी शिक्षक ,,,हे फक्त जाहिराती पुरते ,,,
कागदोपत्री भरगच्च असणारे विद्यार्थी ,,,परीक्षेला मात्र बोटावर मोजण्या इतकेच असतात . आणि तरीही अश्या कॉलेज कडे हेतुपुरस्पर दुर्लक्ष करतात .
 
शासन कुठल्याही पक्ष्याचे आले तरी त्याचे चित्रकला क्षेत्राकडे दुर्लक्ष च आहे,
ए.टी.डी.धारक कला शिक्षक शासन भरत नसेल तर असे ए.टी.डी.धारकांचे उत्पादन थांबवावे. गावोगावी झालेले कला महाविद्यालये जेथे विद्यार्थी सख्या नाही असे कॉलेज बंद करावे. त्यामुळे  ए.टी.डी.धारक ,,,सुशिक्षित बेकार होतील.

गरीब घरच्या मुलांनी ए.टी.डी.करण्या अगोदर खूप विचार विनिमय करून मग च त्यासाठी पाऊल उचला. हि सद्य परिस्थिती आहे. अगोदर जे लागले ,,नोकरी करत असतील त्यांची मत वेगळी असेल ही. हे माझ व्ययक्तिक मत आहे ,,,,पण तरीही जपून पाऊल टाका.
मेहनत,जिद्द असेल तर त्या क्षेत्रा तील संबंधित काम करू शकाल ,,,पण कलाशिक्षक नोकरी विरळच .

सुनील बांबल ,चिखली.  ०५/०२/२०१६